ขาตั้งกล้องเป็นหนึ่งใน อุปกรณ์ถ่ายภาพ ที่ไม่ว่าถ่ายภาพระดับไหนควรจะมีไว้ใช้ เพราะสามารถช่วยให้เราใช้เทคนิคการถ่ายภาพที่หลากหลายมากขึ้นในแทบทุกสภาวะแวดล้อม
แต่สำหรับมือใหม่ที่เพิ่งเริ่มถ่ายภาพ เวลาค้นหาขาตั้งกล้องที่เหมาะกับเรา บางที่ก็รู้สึกว่า ยากกว่าการเลือกเลนส์ถ่ายภาพซะอีก
วันนี้เรามาคุยกันแบบเข้าใจง่ายๆ ว่าควรเลือกยังไงให้ได้ขาตั้งที่คุ้มค่าและใช้งานได้จริง
เนื้อหาในบทความ
ทำไมต้องใช้ขาตั้งกล้อง ใช้มือก็พอแล้ว
หลายคนอาจจะคิดว่า “ใช้ถือมือก็ถ่ายได้แล้วนิ” แต่ความจริงแล้ว ขาตั้งช่วยแก้ปัญหาหลายอย่างที่เราอาจจะไม่ได้คิดถึง
ปัญหาที่เจอบ่อยๆ เมื่อไม่มีขาตั้ง
- รูปเบลอเพราะมือสั่น โดยเฉพาะตอนแสงน้อยมากๆ
- ถ่าย long exposure หรือ night photography ไม่ได้
- เซลฟี่หรือถ่ายรูปกลุ่มต้องขอคนอื่นช่วย
- ถ่าย video มือล้า ภาพไม่นิ่ง
- ถ่าย macro หรือ portrait แล้วโฟกัสไม่ตรงที่ต้องการ
ประโยชน์ที่ได้จากขาตั้ง
- ภาพคมชัด แม้ในแสงน้อย
- ถ่าย time-lapse และ long exposure ได้
- มุมกล้องคงที่ ช่วยให้การจัดองค์ประกอบภาพแม่นยำ
- ถ่าย self-portrait หรือรูปครอบครัวได้ง่าย
- ลดความเมื่อยล้าเวลาถ่ายนาน
ประเภทขาตั้งกล้อง
ผมขอแบ่งประเภทขาตั้งกล้องตามการใช้งานดังนี้นะครับ
Travel Tripod - ขาตั้งกล้องเพื่อคู่ใจนักเดินทาง
เน้น เบา พกพาสะดวก ขาพับได้เก็บง่าย เหมาะกับคนที่ชอบถ่ายภาพท่องเที่ยว แต่อาจจะไม่แข็งแรงมากเท่าขาตั้งแบบอื่น น้ำหนักโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 1-2 กิโลกรัม
Studio Tripod - สำหรับงานจริงจัง
แข็งแรง หนัก เสถียรมาก เหมาะกับการถ่ายในสตูดิโอ หรืองานที่ต้องการความแม่นยำสูง ส่วนใหญ่จะหนักกว่า 2.5 กิโลกรัมขึ้นไป เพราะน้ำหนักมากจะช่วยสร้างความมั่นคงได้ดีขึ้นด้วย
Video Tripod - เพื่อคนทำคอนเทนต์
มีระบบ fluid head ทำให้กล้องสามารถเคลื่อนไหวได้อย่างสะดวกและนิ่ม ส่ายกล้องไป ซ้าย-ขวา (Pan) ก้มเงย (Tilt) ได้อย่างนุ่มนวล เหมาะกับการถ่าย video หรือ live streaming ราคาจะแพงกว่าขาตั้งธรรมดาบ้าง
Macro/Table Top Tripod - ตัวจิ๋วแต่แจ๋ว
ขาตั้งเล็กสำหรับวางโต๊ะ เหมาะกับการถ่าย macro, product photography หรือใช้กับกล้องขนาดเล็ก ผมขอรวมไปถึงพวก spider tripod ไปด้วยละกัน ที่สามารถปรับขาตั้งที่ยืดหยุ่นให้ไปเกาะเกี่ยวกับที่ต่างๆได้

การเลือกตามงบประมาณ
งบ 1,000-3,000 บาท (Entry Level)
ในช่วงนี้ให้มองหาขาตั้งที่ใช้วัสดุอลูมิเนียม มีความสูงได้อย่างน้อย 150 ซม. และรับน้ำหนักได้ประมาณ 3-5 กิโล แบรนด์ที่แนะนำ เช่น Beike, Yunteng หรือ Fotopro รุ่นเริ่มต้น
งบ 3,000-8,000 บาท (Mid-Range)
ช่วงนี้เริ่มได้ขาตั้งที่มีคุณภาพดีขึ้น ใช้วัสดุ carbon fiber หรืออลูมิเนียมเกรดดี มีระบบล็อกที่แข็งแรง แบรนด์แนะนำ เช่น Manfrotto รุ่นเริ่มต้น, Peak Design Travel Tripod, หรือ Fotopro รุ่นกลาง
งบ 8,000 บาทขึ้นไป (Pro Level)
งบนี้ได้ขาตั้ง carbon fiber คุณภาพสูง เบาแต่แข็งแรง มี build quality ดีเยี่ยม ทนทานใช้งานหนัก แบรนด์ที่ควรมอง เช่น Gitzo, Really Right Stuff, Manfrotto รุ่นบน ประสบการณ์ส่วนตัวของผู้เขียนที่พบคือเพื่อนๆชอบใช้ SIRUI กันครับ ดูแข็งแรง ทนทาน ตามราคาเลย

เวลาซื้อขาตั้งกล้องต้องดูอะไรบ้าง
น้ำหนักที่รับได้
ขาตั้งควรรับน้ำหนักได้มากกว่าน้ำหนักกล้อง+เลนส์อย่างน้อย 1.5-2 เท่า เพื่อความมั่นคงและปลอดภัย ตัวอย่าง ถ้ากล้อง+เลนส์หนัก 2 กิโล ขาตั้งควรรับได้อย่างน้อย 3-4 กิโล
วัสดุที่ใช้ทำ
- อลูมิเนียม: ถูก แข็งแรง แต่หนัก เหมาะกับงบจำกัด
- Carbon Fiber: เบา แข็งแรง แต่แพง เหมาะกับคนที่ต้องพกพาบ่อย
- Magnesium Alloy: สมดุลระหว่างน้ำหนักและราคา
ความสูงเมื่อยืดเต็มที่
ควรสูงประมาณ 150-170 ซม. เพื่อให้ถ่ายในระดับสายตาได้สะดวก โดยไม่ต้องก้มหรือยื่นศีรษะ
ประเภทหัวขาตั้ง (Tripod Head)
- Ball Head: หมุนได้ทุกทิศทาง ปรับง่าย เหมาะกับการถ่ายภาพทั่วไป
- 3-Way Head: ปรับแยกแกนได้ แม่นยำ เหมาะกับงานที่ต้องการความละเอียด
- Fluid Head: เหมาะกับการถ่าย video เพราะความนุ่มนวลในการเคลื่อนไหว

แบรนด์ที่แนะนำ พร้อมเหตุผล
Manfrotto
แบรนด์อิตาลีที่มีชื่อเสียงมายาวนาน คุณภาพดี อะไหล่หาง่าย การรับประกันดี เหมาะกับทุกระดับจากมือใหม่จนถึงโปร แบรนด์นี้ผมเองก็มีอยู่ 1 ตัวคือ Manfrotto PIXI MINI TRIPOD เป็นขาตั้งขนาดเล็ก สามารถวางเพื่อถ่ายภาพบนโต๊ะอาหารได้เลย
Fotopro
แบรนด์จีนที่ให้คุณภาพดีในราคาไม่แพง เหมาะกับคนงบจำกัดแต่ต้องการคุณภาพ ใครพึ่งเริ่มต้นถ่ายภาพก็ลองดู Fotopro S3 ได้ครับ ผมเองก็ใช้อยู่ และใช้มาหลายปีแล้ว ตอนซื้อมาราคาไม่ถึง 2,000 บาท
แบรนด์อื่นๆ

เคล็ดลับการเลือกซื้อ
- ควรลองก่อนซื้อ: ถ้าทำได้ควรไปลองจับดูที่ร้านจริง เพื่อดูความรู้สึกในการใช้งาน และน้ำหนัก อาจจะลองแบกเดินรอบห้างซักรอบ 555+
- ทดลองปรับ: ทดลองปรับมุมต่างๆดูว่าครอบคลุมกับการใช้งานของเราหรือไม่
- คิดถึงอนาคต: เลือกขาตั้งที่รองรับการอัพเกรดอุปกรณ์ในอนาคต อย่าซื้อแค่พอใช้กับกล้องปัจจุบัน
- ดูการรับประกัน: เลือกร้านที่ให้การรับประกันและบริการหลังการขายที่ดี
สรุป
ขาตั้งกล้องเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ถ่ายภาพที่ผมเองอยากให้ทุกคนให้ความสำคัญครับ นอกจากช่วยเรื่องถ่ายภาพแล้ว ขาตั้งกล้องที่ดีและแข็งแรงยังสามารถช่วยป้องกันเหตุที่ไม่คาดคิดได้เช่น ขาตั้งกล้องล้มเพราะลมแรงเกินไป หรือตัวขาตั้งกล้องเองไม่สามารถรับน้ำหนักได้
เอาละ เพียงแค่นี้คุณก็รู้แล้วว่าถ้าเลือกขาตั้งกล้องสักอันควรดูที่อะไรบ้าง เมื่อซื้อแล้วก็พยายามออกไปใช้งานบ่อยๆ นะครับ อย่าวางไว้ให้ฝุ่นเกาะ ขอให้สนุกกับการถ่ายภาพครับ