โหมดถ่ายภาพโหมดใด..ที่มือใหม่ใช้งานได้ง่ายที่สุด?

การจัดการเรียนการสอน สำหรับ DozzDIY มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าคุณภาพของเนื้อหาที่เราจัดทำ และบทความนี้คือที่มาที่ไปของการเรียบเรียงหลักสูตรสำหรับมือใหม่ที่จะเรียนได้ง่ายและสนุกมากขึ้นในปี 2025 เป็นต้นไป

ที่มาเดิมของหลักสูตร 'หลักการถ่ายภาพพื้นฐาน'

ก่อนอื่นขอกล่าวก่อนว่าสมัยที่เริ่มถ่ายภาพใหม่ ๆ กว่าผู้สอนจะควบคุมตัวแปรและใช้งานโหมดถ่ายภาพได้อย่างเข้าใจก็ผ่านไปเกือบครึ่งปี โหมดที่ใช้ถ่ายภาพโหมดแรกเลยคือ โหมด A (หรือกล้องบางค่ายใช้สัญลักษณ์ Av) เป็นโหมดที่กล้องอนุญาตให้เราควบคุมรูรับแสงได้ตามต้องการ

จากการทดสอบเรียบเรียงเนื้อหาและใช้สอนจริงในหลักสูตร ‘หลักการถ่ายภาพพื้นฐาน’ ของ DozzDIY ข้อมูลที่ได้กลับมาก็ยืนยันการเรียนรู้แบบนี้ได้บางส่วน เราช่วยให้มือใหม่ถ่ายภาพเป็นอย่างรวดเร็วได้จริง เร็วมากกว่าการเรียนแบบปกติเยอะเลยด้วยครับ

หลักสูตร : หลักการถ่ายภาพพื้นฐาน (แนวคิดเดิม)

แต่หลักสูตรก็ยังพบปัญหา

จวบจน 10 กว่าปีของการสอนที่ DozzDIY ผมต้องมาคิดเรื่องนี้อีกครั้ง เมื่อต้องมาทำหลักสูตรสอนบุคลากรในโรงงานน้ำตาล (เริ่มทำงานวันที่ 1 มกราคม 2567) ซึ่งโจทย์ที่เป็นการสอนเพื่อถ่ายภาพสำหรับกิจกรรมทั่วไปในองค์กร และระยะเวลาการอบรมเพื่อให้ถ่ายภาพเป็นเพื่อออกไปให้บริการแผนกต่าง ๆ จำเป็นต้องสอนให้ง่ายและเร็วกว่าระบบเดิม หรือโหมด A, Av กว่านี้

บรรยากาศการทำหลักสูตรอบรมบุคลากรในโรงงาน

3 โหมดถ่ายภาพ : เส้นทางชี้ความตั้งใจเริ่มต้นของมือใหม่

ถ้าออกแบบให้เรียนทุกอย่างตั้งแต่แรก มือใหม่จะรู้สึกว่าต้องให้ความสำคัญกับตัวแปรที่ส่งผลกระทบต่อแสงในรูปภาพมากมายจึงไม่แปลกที่พวกเขาจะคิดว่าการถ่ายภาพนั้นยาก ซึ่งการรู้สึกว่ายากเป็นกำแพงที่ทำให้ท้อแท้และไม่เกิดการเรียนรู้ในลำดับต่อไป และนี่คือการวิเคราะห์โหมดถ่ายภาพ 3 โหมดที่มีในกล้องถ่ายภาพดิจิตอลแทบทุกรุ่น

1. Aperture Priority (A, Av) : โหมดรูรับแสงกำหนดเอง

โหมดนี้ควบคุมรูรับแสงของเลนส์ จุดมุ่งหมายมักเป็นไปเพื่อการควบคุมระยะชัด ปัญหาของโหมดนี้คือความเร็วชัตเตอร์ที่ต้องมาปรับกันต่อเพื่อให้การเคลื่อนไหวในภาพนิ่งสนิทหรือเกิดเป็นสาย

2. Shutter Priority (S, Tv) : โหมดความเร็วชัตเตอร์กำหนดเอง

โหมดนี้ควบคุมความเร็วชัตเตอร์ จุดมุ่งหมายมักเป็นไปเพื่อกำหนดการเคลื่อนไหวในภาพเป็นหลัก และปล่อยให้รูรับแสงหรือความไวแสงเป็นอัตโนมัติหรือกึ่งอัตโนมัติ โดยรวมเกี่ยวข้องกับชัด-ไม่ชัดโดยตรง ไม่คำนึงถึงการละลายหลัง

3. Manual (M) : โหมดกำหนดเอง

โหมดนี้ควบคุมทุกอย่าง อาจกล่าวได้ว่าเป็นโหมดที่ล็อกทุกอย่างให้เป็นไปตามต้องการ ส่วนตัวเห็นว่าไม่เหมาะอย่างยิ่งกับมือใหม่เพราะจะต้องพะวงตัวแปรที่ไม่ชินในช่วงแรกถึงสามตัว ได้แก่ รูรับแสง ความเร็วชัตเตอร์ และ ความไวแสง

เห็นได้ว่า ‘โหมดกำหนดเอง – Manual Mode’ เป็นโหมดที่ต้องใช้ความเข้าใจในส่วนต่าง ๆ มากที่สุด เราจึงให้เป็นตัวเลือกที่ตัดออกไปตั้งแต่ทีแรก จึงเหลือเพียงสองโหมดซึ่งต้องนำมาเปรียบเทียบกัน

เปรียบเทียบระหว่างโหมด A, Av กับ S, Tv

โหมดกึ่งอัตโนมัติแบบ A ซึ่งเป็นโหมดที่เราใช้สอนในหลักสูตรจริงเวลานำมาใช้สอนกับคนที่ไม่เป็นอะไรเลย กลับพบว่ามีปัญหาเรื่องความคมชัดที่เขาต้องเรียนรู้การทดเวลา 2 เท่า จุดมุ่งหมายของมือใหม่ที่พบคือการถ่ายภาพให้คมชัดและวัดแสงให้ถูกต้อง ไม่ใช่ว่าถ่ายมาแล้วละลายหลังสวยแต่กลับเพี้ยนไปมา และภาพเบลอ

การควบคุมระยะชัด ถือเป็นความสร้างสรรค์อย่างหนึ่งในการถ่ายภาพซึ่งมีความจำเป็นรองลงมาจากถ่ายภาพให้ชัด หรือควบคุมแสงให้ถูกต้อง

เทียบกับโหมด S, Tv เป็นการโฟกัสที่การเคลื่อนไหว ซึ่งตรงกับความต้องการของการเรียนรู้ในครั้งแรกว่าจะต้องถ่ายภาพให้ไม่เบลอ โดยไม่สนใจระยะชัดและตัวแปรอื่น

โหมด S, Tv ในที่แสงเพียงพอนั้นมีประสิทธิภาพมากสำหรับการจับสิ่งที่เคลื่อนไหวตลอดเวลาให้นิ่งสนิทโดยไม่ต้องมากังวลปรับค่าบ่อย ๆ

การเรียบเรียงหลักสูตรถ้าต้องสอนโหมด S, Tv เป็นเรื่องแรก

เป็นความท้าทายอีกครั้งหากจะเริ่มสอนด้วยโหมด S, Tv ควรจะต้องเริ่มจากจุดไหนเป็นความเข้าใจพื้นฐาน เราจึงต้องเรียบเรียงและปูพื้นฐานความเข้าใจส่วนต่าง ๆ ที่เรียบง่ายและจำเป็น ซึ่งการออกแบบการเรียนการสอนจะสอนให้ควบคุมใช้งานได้เลยในครึ่งชั่วโมงแรก เริ่มจาก การตั้งค่า > การถ่ายภาพอย่างไรให้ไม่เบลอ จากนั้นจึงต่อด้วยเนื้อหาส่วนจำเป็นในลำดับถัดไป ได้แก่ การชดเชยแสง การวัดสมดุลแสงต่อไป

ตั้งแต่ต้นปี 2025 เป็นต้นไปเราอาจจะยกเครื่องหลักสูตร ‘หลักการถ่ายภาพพื้นฐาน’ ใหม่ หรือแยกหมวดออกเป็นการศึกษาทางลัดที่มุ่งเน้นผลิตช่างภาพที่ใช้งานกล้องได้รวดเร็วที่สุดออกมา ติดตามได้ทางเพจ DozzDIY นะครับ