ชุดคำสั่งอัตโนมัติหรือฟิลเตอร์ที่เพียงใช้คลิกเดียวกับภาพถ่ายภาพก็สวยแล้วทำไมจึงใช้ไม่ได้ผลกับใครหลายๆคน แล้วพวกเขาพลาดอะไรไปกันนะ บทความดังกล่าวนี้จะเจาะลึกถึงประเด็นของเทคโนโลยีหรือความง่ายที่ทำให้สิ่งที่เรียกว่า ‘งานศิลปะประเภทภาพถ่าย’ ให้กลายเป็นสิ่งที่ฉาบฉวยจนหลงลืมแก่นแท้ของความจีรัง
ยุคที่การถ่ายภาพเป็นสิ่งที่ทำได้ง่ายมากขึ้น
ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าในยุคที่ใครแค่มีกล้องถ่ายภาพก็สามารถถ่ายภาพออกมาได้ทั้งนั้น คุณสมบัติและลูกเล่นต่างๆมากมายทำให้ความสามารถของมือถือในปัจจุบันกลายเป็นสิ่งที่น่ากลัวสำหรับตลาดกล้องถ่ายภาพโดยเฉพาะช่องว่างระหว่างกล้องถ่ายภาพขนาดพกพา (Compact Camera) ที่ต้องขยับตัวให้ฐานะสูงกว่ากล้องถ่ายภาพจากโทรศัพท์มือถือ ดังที่เราเห็นกันในปัจจุบันว่าโทรศัพท์มือถือในปัจจุบันต่างงัดเทคโนโลยีเกี่ยวกับการบันทึกภาพแทบจะเป็นตัวชูโรงในการขายเลยทีเดียว
เมื่อการถ่ายภาพเป็นเรื่องง่ายขนาดนี้ ไม่แปลกที่ความนิยมในการถ่ายภาพและรูปถ่ายต่างๆได้เพิ่มขึ้นหลายเท่าตัวในอินเตอร์เน็ต ทั้งช่างภาพสมัครเล่นและช่างภาพมืออาชีพเดิมต่างก็ได้รับผลกระทบจากความทันสมัยดังกล่าว
จริงหรือไม่ที่เมื่อทุกอย่างง่ายขึ้น เสน่ห์ของความละเมียดละไมและสุนทรียะของงานศิลปะประเภทภาพถ่ายนั้นย่อมลดลง
สิ่งที่จะยังคงจีรังอยู่ไม่เสื่อมคลายท่ามกลางยุคสมัยคืออะไรกันล่ะ?
คำตอบของคำถามนี้จะแบ่งแยกระหว่างช่างภาพและบุคคลทั่วไปที่ถ่ายภาพได้เป็นอย่างดี
โทรศัพท์มือถือที่ถ่ายภาพได้ดีขึ้นเรื่อยๆ
กล้องคอมแพคที่ใหญ่กว่ามือถือนิดหน่อย คุณภาพต่างกันลิบลับ
เมื่อสิ่งที่มุ่งหวังของการแต่งภาพ คือ ‘ความง่าย’
การตกแต่งแก้ไขภาพถ่าย คือ ปัญหาของกลุ่มคนที่มีความคิดอยากกำจัดข้อบกพร่องหรือแต่งเติมจินตนาการให้กับภาพ พรีเซ็ตหรือฟิลเตอร์จึงเป็นสิ่งย่นระยะเวลาของกระบวนการเหล่าได้เป็นอย่างดี แทบจะเรียกได้ว่าคลิกเดียวภาพถ่ายที่ดูธรรมดาก็สร้างแรงดึงดูดมหาศาล ปัจจุบันมีแอพพลิเคชั่นหรือโปรแกรมมากมายที่พัฒนาคุณสมบัติในส่วนนี้มาให้ผู้รักการถ่ายภาพทั่วไปได้เลือกใช้ เช่น ฟิลเตอร์ใน VSCO Cam, พรีเซ็ตใน Adobe Lightroom CC หรือ Action ใน Adobe Photoshop CC
สิ่งดังกล่าวเปรียบเสมือนชุดความคิดในการตกแต่ง มันสามารถส่งออกจากโปรแกรมหรือแอพพลิเคชั่นเพื่อนำมาแจกจ่ายกันบนเครือข่ายอินเตอร์เน็ตจึงเกิดการแลกเปลี่ยนแบบทั้งฟรีและไม่ฟรี เราสามารถค้นหาสิ่งดังกล่าวได้โดยไม่จำเป็นต้องจ่ายเงินแม้แต่บาทเดียวก็ยังได้
แต่นั่นก็ไม่ได้ทำให้ปัญหาที่เกิดขึ้นหมดลง เพราะความคิดที่ว่าอะไรควรจะผ่านไปด้วยคำว่า ‘ง่าย’ นี่เอง
Presets ใน VSCO Cam บน iOS
Presets ใน Lightroom CC
Actions ใน Photoshop CC
ใช้ชุดคำสั่งแล้วไม่สวยเหมือนภาพตัวอย่างเป็นเพราะอะไร
ถ้าคนเราจะเก่งขึ้นเพราะทุกอย่างสามารถหาได้ฟรี แล้วทำไมทุกวันนี้เรายังพบอะไรเดิมๆที่แม้เวลาผ่านไปก็ยังไม่มีพัฒนาการในด้านใดขึ้นเลย ด้านล่างนี้คือปัญหาภาพรวม (ที่แม้แต่ตัวผู้สอนเองก็ยังประสบปัญหาบ่อยๆ) เกี่ยวกับสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อเราคิดว่าความง่ายจะแก้ปัญหาได้ทุกสิ่ง แต่กลับกลายเป็นว่ามันทำให้เรามองข้ามอะไรไปมากมาย
พรีเซ็ตที่มีตั้งแต่ใช้ได้ ไปจนถึงควรอยู่ในถังขยะนั่นก็เพราะปัจจัยหลายประการ
1. ไม่เข้าใจพื้นฐานของการควบคุมและบันทึกภาพ
กล้องถ่ายภาพดิจิตอลหรืออะไรก็ตามที่สามารถถ่ายภาพได้ย่อมมีระบบและการควบคุมที่แตกต่างกัน สมมติว่าวันหนึ่งถ้าคุณจะต้องไปควบม้าแข่งอีกตัวที่ไม่คุ้นเคย ความเข้าขาหรืออุปนิสัยต่างๆย่อมหายไปเป็นธรรมดา กับกล้องถ่ายภาพนั้นหมายความได้ถึงสัญชาตญาณและความเร็วในการคว้าจังหวะสำคัญเลยทีเดียว ยิ่งถ้าสับสนกับปุ่มและฟังก์ชั่นด้วยแล้ว ภาพถ่ายต้นฉบับจะเป็นภาพที่มีปัญหาอย่างมากในการตกแต่ง
วัตถุดิบที่สดใหม่ย่อมง่ายต่อการเป็นมื้อที่อร่อย.. เป็นการเปรียบเทียบว่าไฟล์ภาพต้นฉบับที่ดีและเหมาะสมย่อมทำให้เกิดผลลัพธ์ของการตกแต่งภาพที่ดีกว่า ซึ่งถ้าหากเรายังไม่เข้าใจตัวแปรต่างๆที่จะเกิดขึ้นจากการบันทึกภาพให้ดีแล้วละก็การแต่งภาพจะกลายเป็นฝันร้ายขนาดย่อมๆ พรีเซ็ตหรือฟิลเตอร์แก้ปัญหาไม่ได้ 100% แน่นอนครับ
ถ่ายมาติดมืดแถมเป็น JPEG แบบนี้พรีเซ็ตไหนก็ฉุดไม่อยู่
2. ไม่เข้าใจทฤษฎีการถ่ายภาพ
ทฤษฎีเป็นสิ่งที่ใครหลายคนแขยงขนาดที่ว่าได้ยินชื่อก็รู้สึกว่ายากแล้ว เพราะ “ความรู้” เป็นสิ่งที่ใช้เงินเพียงอย่างเดียวไม่สามารถซื้อหามาได้ (ในขณะที่คนส่วนมากคิดว่ามีอุปกรณ์ที่ดีมากๆก็จบแล้ว) ความเข้าใจในทฤษฎีการถ่ายภาพจะขมวดปมองค์ความรู้แขนงย่อยอีกหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นหลักของแรงดึงดูดที่พุ่งตรงไปยังจิตวิทยาของคนส่วนใหญ่ทำให้ภาพนั้นกลายเป็นที่นิยมในวงกว้าง
เพียงแค่ภาพธรรมดาที่บรรจงบันทึกมาเป็นอย่างดีโดยไม่ได้รับการตกแต่งใดๆก็สามารถสร้างแรงดึงดูดได้แล้ว ดังที่พบในงานถ่ายภาพบนท้องถนนโดยช่างภาพหลายท่านในปัจจุบัน
สะพานไม้ทอดตัวแบบซิกแซกไปสู่ภูเขาที่อยู่เบื้องหน้า
มีการกำหนดกรอบภาพทั้งด้านบนและด้านล่าง
3. ไม่เข้าใจการใช้งานโปรแกรม
ความคิดที่ว่าพรีเซ็ตหรืออะไรแบบเร่งด่วนจะเป็นทางลัดให้การถ่ายภาพของตัวเองก้าวไปสู่ความสำเร็จได้นั้นเป็นความคิดที่ผิดอย่างสิ้นเชิงดังที่กล่าวมา เพราะเพียงสองปัญหาขั้นต้นก็ทำให้ใครๆหลายคนคิดว่าหนักหนาแล้ว เพราะถ้าไม่เข้าใจการควบคุมกล้องหรือทฤษฎีการถ่ายภาพ พอจะมาใช้โปรแกรมที่ตนเองไม่ค่อยเข้าใจ ภาพที่เกิดขึ้นก็ย่อมเละเทะผิดที่ผิดทางไปหมด เช่น ชุดคำสั่งฟิลเตอร์ที่ทำให้ภาพออกไปในโทนเย็น ถ้าภาพบันทึกมาเป็นโทนเย็นตั้งต้นมามันก็แทบจะไม่มีประโยชน์อะไรแล้ว แถมถ้ายังไม่รู้ว่าอะไรอยู่ตรงไหนก็แทบจะเลิกคิดได้เลยว่าสิ่งเหล่านี้จะแก้ปัญหาให้เราได้
ถึงกับเอ๋อได้เลยถ้าไม่รู้ว่าหน้าต่างพวกนี้คืออะไรแล้วแก้ไขยังไง
4. ไม่เข้าใจชุดคำสั่ง
ผู้ที่คิดค้นคำสั่งหรือสเกลต่างๆขึ้นมา ถ้าเขารู้ตัวตลอดเวลาว่าตัวเองกำลังทำอะไรเขาจะรู้ด้วยว่าสิ่งที่เขาสร้างขึ้นมานั้นมีวัตถุประสงค์หรือมีความจงใจให้ผลลัพธ์เกิดขึ้นในรูปแบบใด คิดง่ายๆถ้าคำสั่งดังกล่าวทำให้เกิดแสงสังเคราะห์ทางด้านมุมซ้ายบน แต่ว่าแหล่งกำเนิดแสงของภาพต้นฉบับที่เราใช้ดันไปเกิดฝั่งตรงข้ามความสมจริงคงไม่เกิดขึ้น
สีสันและน้ำหนักที่ถูกสร้างสรรค์ขึ้นด้วยสเกลส่งผลกระทบต่ออารมณ์ในภาพด้วยกันทั้งสิ้น เช่น ความเปรียบต่างขอบที่รุนแรงให้ความรู้สึกมั่นคงแข็งแรง ทั้งก็ยังมีความกระด้างหยาบ หรือสีสันที่ตัดกันรุนแรงมักสร้างแรงกระแทกหรือจุดเด่นให้กับภาพได้ง่าย แต่อีกด้านก็คือความฉาบฉวยที่ไม่สามารถหยุดมองได้นานเช่นกัน
ขนาด DozzDIY ยังต้องทำคู่มือแนบให้เลยว่าพรีเซ็ตใช้ยังไง เพราะกลัวซื้อไปแล้วใช้ไม่เป็น
5. ไม่สามารถรักษาสมดุลของรสนิยมในการแต่งภาพ
‘รสนิยม’ ในย่อหน้านี้หมายความได้ทั้งสิ่งที่เป็นปัจเจกของตัวผู้ควบคุมระบบแต่งภาพและความรู้สึกโดยรวมเมื่อภาพถูกนำเสนอ กล่าวถึงความนิยมชมชอบในสิ่งใด สิ่งนั้นก็สะท้อนออกมาจากภาพ ดังนั้น ‘รสนิยมในทางจิตวิทยาการตกแต่งภาพ’ จึงมีความขัดแย้งระหว่างการทำในสิ่งที่ตนเองชอบกับการทำในสิ่งที่คนส่วนใหญ่ชอบ นั่นก็ขึ้นอยู่กับว่าเรากำลังอยู่ในสถานการณ์ใดด้วยเป็นสำคัญ
เปรียบได้กับการสร้างผลงานโดยมีตัวแปรที่มีอิทธิพลต่องานเช่นลูกค้า กับการสร้างผลงานโดยไม่มีตัวแปรใดควบคุม
การศึกษาจิตวิทยามนุษย์เบื้องต้นอย่างเช่นความเป็นธรรมชาติ อารมณ์พื้นฐานของมนุษย์อย่างความรัก, ความอิจฉา, ความเจ็บปวด, ความสมหวัง ดังกล่าวสะท้อนออกมาเป็นเส้นสายและสีสันเพื่อโน้มน้าวจิตใจของพวกเขาได้ จึงต้องใช้อนุภาคขององค์ความรู้เหล่านี้ควบคุมให้ดี
ผมอาจจะชอบภาพแบบนี้ หลายคนอาจจะไม่ แล้วยังไงต่อล่ะ?
ความชอบเป็นเรื่องส่วนบุคคลนี่นา (เอาที่สบายใจนะ)
แต่พอมีความคาดหวังหรือทฤษฎีที่ได้เรียนมา
เราจะมีกรอบกำหนดการทำงานอีกแบบทันที